25 Şubat 2012 Cumartesi

Topaç Hareketinden İlham Alanlar

Bohr ve Pauli bir topaca bakıyorlar. Modern fiziğin iki babası. Topaç hareketinin ilham verdikleri sadece onlar mı? Hayır.

2004 yılı Nobel'ini alan Wilczek'in yalpalayarak dönen bir tabağın hareketi üzerine 2 saatlik bir ders verdiği rivayet edilir. 

Bir başka Nobel ödüllü meşhur Feynman'ın yeni bir şeyler bulabileceğinden ümidi  kesmeye başladığı dönemlere dair "Surely You're Joking Mr. Feynman" da aktardığı harika bir hatırası: 

"Kantin'de oturuyordum. Adamın biri bir tabakla oynuyordu. Tabağı havaya fırlattığında hem yalpalayıp hem dönen tabağın üzerindeki kırmızı Cornell armasına dikkat ettim. Dönme hareketi yalpalama hareketinden daha hızlıydı. Yapacak işim yoktu ben de tabağın hareketini çözmeye başladım. Açı çok küçük olduğunda dönme hızı yalpalama hızının iki katıydı. [Esasında tam tersidir, Feynman muhtemelen yanlış hatırlamış burada] Ama sonuç karışık bir deklemden çıkıyordu. Bu sonucu daha basit görebilceğim bir yöntem var mıdır diye düşündüm ve şimdi hatırlamadığım bir yol buldum. Sonucu Hans Bethe'ye [2005'te ölen bir başka Nobelli baba fizikçi] gösterdim. O da ilginç olduğunu ama niye bunula uğraştığımı sordu. Sadece eğlence için dedim. Onun bu tepkisi hevesimi kırmadı ve yalpalama denklemleri üzerinde çalışmaya devam ettim. Sonra yörüngede dolanan relativistik elektronlar, sonra Dirac denklemi, sonra kuantum elektrodinamiği herşey sanki açılan bir şişeden dökülen sıvı gibi peşpeşe geldi. Durdurulabilecek gibi değildi. İş Nobel ödülüne kadar gitti. Ama o tabakla başladığını biliyorum."

Feynman'ın yalpalayan tabağı ile alakalı güzel bir simülasyonunu burada bulabilirsiniz.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder